DocieraW czasach Oświecenia ukształtowały się trzy podstawowe typy powieści: satyryczno-obyczajowa, fantastyczno-utopijna, nawiązująca często do powiastek filozoficznych Woltera oraz powieść czuła nierzadko w formie listów lub pamiętnika, w której przekazywano intymne przeżycia wewnętrzne.. Rousseau Tabula rasa- biała kartka - przekonanie że człowiek w momencie narodzin jest białą kartką która zapełnia się doświadczeniami życiowymi.OŚWIECENIE WPROWADZENIE DO EPOKI Źródła, wzory, inspiracje Antyk: antyczny ideał piękna, architektura rzymska, idea republiki Renesans: idea godności człowieka XVII w.: poglądy Kartezjusza, Johna Lockea Ramy czasowe Europa: koniec XVII w.. Krótkie utwory zamyka zazwyczaj filozoficzna puenta o naturze człowieka.. Laura i Filon Sielanka Franciszka Karpińskiego, opowiadająca losy schadzki dwojga zakochanych ludzi.. obejmuje 2. poł. XVIII i pocz. XIX w.; jest pierwszą epoką nowoż.. Polska: lata czterdzieste XVIII w.. W literaturze polskiej pojawiały się liczne tłumaczenia powiastek, m.in. Woltera, ale powstało też sporo utworów oryginalnych: Powiastki wschodnie Krasickiego, pisane po francusku powiastki orientalne J. Potockiego, sentymentalne powiastki F. Karpińskiego oraz powiastki dla ludu M. Wirtemberskiej.Warto zauważyć, że polska literatura klasycystyczna w dużej mierze związana była z aktualną problematyką historyczną..
Ogólnie rzecz biorąc, polska literatura oświecenia to zbiór utworów krótszych.
Przy tak "filozoficznym" temacie, jak koncepcja ludzkiego losu, odwołania do filozofii mogą okazać się szczególnie cenne.. Cechy architektury klasycystycznej (za .Dlatego też Nowa Heloiza stanowi doskonały przykład literatury tego nurtu.. Spośród powieści do zapamiętania dwa tytuły: Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki Ignacego Krasickiego (ta ważniejsza) i Rękopis znaleziony w Saragossie Jana Potockiego (ta jest mniej znana, choć znacznie ciekawsza i stała się nawet kanwą filmu).Literatura angielska tego okresu oparła się o powieść, co znacząco wpłynęło na późniejsze epoki.. Dydaktyczny charakter literatury polskiego oświecenia;(3/5) Oświeceniowe gatunki literackie, Oświecenie - opracowanie epoki.. Franciszek Bohomolec () - oświeceniowy komediopisarz, wprowadził do literatury polskiej nowoczesną komedię w stylu francuskim.. Rokoko to termin, który odnosi się przede wszystkim do sztuki.. Odzwierciedlał założenia bardzo popularnego w tej epoce filozofa, Kartezjusza, zgodnie z którymi to, co chce uchodzić za prawdziwe, powinno być jasne i proste.Był autorem licznych utworów - "Zabawki wierszem i przykłady obyczajne", pamiętniki, pt.: "Historia mojego wieku i ludzi, z którymi żyłem"..
Jako nurt literacki pojawił się w opozycji do prądów takich jak sentymentalizm oraz klasycyzm.Polska, literatura, Oświecenie .
Wiele z nich pojawia się w naszej propozycji konspektu: Epikur, Pico della Mirandola, Pascal…Zaloty w literaturze starożytnej Oświecenie : Prądy literackie Szkoła - sentymentalne wspomnienie Wieś sielankowaOświecenie : Zapamiętaj tych pisarzy.. OŚWIECENIE Oświata COLLEGIUM NOBILIUM 1740 r. założony przez Stanisława Augusta Poniatowskiego reforma oświatyOświeceniowy światopogląd stawiał na rozum i zmysłowe poznanie.. Oświecenie to okres w historii kultury europejskiej przypadający na XVIII wiek.. Określano ją jako: "wieku rozumu" (w Anglii), "wieku filozofów" (we Francji) lub wiek "oświecony".. Za daty graniczne przyjmuje się bowiem lata rewolucji przemysłowej w Anglii (1688) i wybuch.NAUKA: - Karol Linneusz - zreformował nazewnictwo roślin i zwierząt - Isaak Newton - prawo powszechnego ciążenia, rachunek różniczkowy - Jan Kepler - prawa ruchu planet - 1751 do 1772r..
Rozpoczęło się ok. 1750, z opóźnieniem względem Zachodu (oświecenie), a kresu dobiegło równocześnie — 1815, w trakcie kongresu wiedeńskiego.
W oświeceniu twórcy podejmowali tematykę obyczajową i motyw podróży, wykorzystując satyrę, parodię i ironię.. Klasycyzm był dominującym nurtem w ówczesnej literaturze.. — Jagnię i wilcy - na pytanie jagnięcia, czemu wilk miałby je zjeść, pada krótka odpowiedź: bo jest słabe i smaczne.kąś tezę światopoglądową lub moralną (przykłady: "Kandyd" Woltera i "Kubuś Fatalista" Diderota) "Kandyd" - utwór napisany z dużą dozą ironii - Kandyd to młody chłopiec wędrujący po świecie (Kandyd wygnany w świat przez barona za romans z jego córką Kunegundą podróżuje po świecie.. powstanie 30-to tomowego dzieła (ENCYKLOPEDII) pod redakcją Denisa Diderota, Monteskiusza, Woltera i innych WYNALAZKI - James Watt - maszyna parowa - Beniamin Franklin - piorunochron - Anders Celsjusz - termometr - bracia Montgolfier - balon na ogrzane powietrze PRASA: - Monitor - Spektator .Najważniejsze z nich to: Ród ludzki i inne dzieła Stanisława Staszica, Porządek filozoficzno-moralny oraz Rozbiór krytyczny zasad historii o początkach rodu ludzkiego Hugo Kołłątaja, Słownik języka polskiego Samuela Bogumiła Lindego, Historia literatury polskiej Feliksa Bentkowskiego, Dykcjonasz poetów polskich Michała Hieronima Juszyńskiego, Słowiańszczyzna przed chrześcijaństwem Zoriana Dołega-Chodakowskiego oraz pozycje naukowe Jana Śniadeckiego i Jędrzeja .Znani kompozytorzy oświecenia to: Karol Filip Emanuel Bach, Johan Christian Bach, Krzysztof Wilibald Gluck, Józef Haydn, Wolfgang Amadeusz Mozart, Ludwig van Beethoven..
Do jego najbardziej znanych utworów należą "Monachomachia", "Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki", satyry "Żona modna", "Świat zepsuty" oraz ...Rokoko w literaturze - definicja, cechy, przykłady.
"Do Justyny tęskność na wiosnę" Autor tęsknił wiosną za ukochaną Justyną; utwór to sielanka sentymentalna, podmiot liryczny można utożsamiać z samym Karpińskim, bo wyraża jego uczucia.Bohater satyry - literat podaje przykłady dobrej lektury ("Kazania", Tacyta, "Polskie dzieje", książki pożyteczne o rolnictwie czy polityce, dobre wiersze), jednak jego propozycje nie są przyjmowane, powodują śmiech i agresję.. Nie ma tu wielu dużych powieści ani poważnych dramatów.. Literatura koncentrowała się wokół ważkich zagadnień społecznych i obyczajowych, a jej zadani.Zgodnie z duchem oświecenia wszystko to ujmowano w sposób racjonalny, możliwy do zbadania trzeźwym umysłem.. Styl rokoko charakteryzuje się bogatym zdobnictwem oraz lekkością.. Można powiedzieć, że epoka ta rozpoczęła i zakończyła się rewolucją.. Szczególną wagę przywiązywano do potęgi rozumu, które jest światłem rozjaśniającym drogę poznania prawdy.francuska, w sekcji Oświecenie Osiemnasty wiek nazywany jest siècle des Lumières wiekiem Oświecenia Osiemnastowieczna literatura francuska to zwrot na przykł.Oświecenie to ruch intelektualny, przypadający na cały XVIII wiek, polegający na krytyce ustalonych poglądów i postaw, popierający potęgę ludzkiego umysłu i kult wiedzy.. - 1822 r. Rozkwit polskiego oświecenia wiąże się z panowaniem ostatniego króla Polski .Reformy obyczajowe w literaturze oświecenia & Ziemie polskie na przełomie XVII i XVIII wieku .. Korzystał ze schematu molierowskiego- ośmieszał, ostrzegał, wytykał.Powyższe poglądy składające się na wizję świata w oświeceniu propagowali następujący filozofowie tej epoki: - I. Kant, - Kartezjusz - J. Locke tabula rasa - D. Diderot - Wolter - J.J.. Wyjaśnij, na czym polegał dydaktyczny charakter epoki.. We wczesnym oświeceniu (1750-64 .Literatura oświecenia charakteryzuje się w dużej mierze dydaktyczną funkcją, obecnością gatunków satyrycznych oraz - co warto zapamiętać - pierwszymi powieściami: powieść - Daniel Defoe ( Przypadki Robinsona Crusoe ), Jonathan Swift ( Podróże Guliwera ), Jean-Jacques Rousseau ( Nowa Heloiza ), Ignacy Krasicki ( Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki ),14) Scharakteryzuj epokę oświecenia, podaj najważniejsze cechy kultury, przywołaj przykłady utworów, przedstawicieli.. • Bajki Ignacego Krasickiego - poprzez świat zwierząt autor odtwarza świat ludzi z ich wadami, słabościami i oszustwami.. Przykłady klasycyzmu w literaturze Bajki i PrzypowieściJest to zaprojektowany w klasycystycznym stylu pałac otoczony regularnym, geometrycznie opracowanym ogrodem.. Wszystkie te odmiany gatunkowe miały walory wychowawcze i wprowadzały nowy typ bohatera literackiego cechującego się krytycznym nastawieniem do dotychczasowego systemu wartości.Literatura nie rodzi się w próżni - bardzo duży wpływ ma na nią światopogląd danej epoki.. Do twórców tworzących w okresie stanisławowskim zaliczyć należy: Ignacego Krasickiego - najpopularniejszego twórcę Oświecenia, autora powieści, poematów heroikomicznych, satyr oraz bajek..
